Rechtsgrondslag / Teksten

Het internationale rechtsstelsel van de Rijn als vaarweg gaat terug tot 1804. Op 15 augustus 1804 is tussen het Franse Keizerrijk en het Heilige Roomse Rijk het zogenaamde Octrooiverdrag gesloten, waardoor een uniform tolsysteem werd ingevoerd, dat door een internationaal, centraal orgaan werd beheerd.

Dit orgaan is met een gewijzigde rechtsvorm overgegaan in de Centrale Commissie voor de Rijnvaart. Officieel werd de CCR ingesteld op grond van bijlage 16B van de Slotakte van het Congres van Wenen, die op 9 juni 1815 werd ondertekend en daarmee het “Rijnreglement” invoerde. De Centrale Commissie vormde niet lang daarna het kader voor de totstandkoming van een aanvullend verdrag, te weten het Verdrag van Mainz, dat op 31 maart 1831 werd ondertekend.

Dit Verdrag is vervangen door de Herziene Rijnvaartakte van 17 oktober 1868 (“Akte van Mannheim“). Deze Akte vormt tot op de dag van vandaag de rechtsgrondslag van de CCR. De Herziene Rijnvaartakte geldt momenteel in de versie van 20 november 1963 (van kracht sinds 14 april 1967). De Akte van Mannheim is bovendien door zeven aanvullende protocollen gewijzigd (waarvan enkele nog niet in werking zijn getreden).

Deze Akte bepaalt het rechtsstelsel van de Rijn als vaarweg en legt de bevoegdheden van de Centrale Commissie vast. Aangezien de Akte al geruime tijd geleden tot stand kwam, kan de strekking van de bepalingen van dit verdrag niet los worden gezien van de interpretatie die de lidstaten er in de loop van de tijd aan hebben gegeven. Wat dit betreft kan de Akte van Mannheim als een ‘levend instrument‘ worden beschouwd, waarvan de tenuitvoerlegging is geëvolueerd in functie van de behoeften. In besluit 2003-II-10 uit 2003 worden bijvoorbeeld bepaalde aspecten van de Akte van Mannheim geïnterpreteerd.

De hierna volgende informatie is slechts een beknopte weergave van een zeer omvangrijk rechtsstelsel. Voor meer informatie wordt verwezen naar andere rubrieken van deze website.